Ik ben regelmatig bij een vriendin in Frankrijk. Zij woont in een dorp en heeft daar een enorme tuin. Ze woont er nog niet zo lang, ze komt uit Parijs, maar ze is al behoorlijk aan het verbouwen in die tuin. Ze had al een hele goede compost berg, waar ze ook, selectief, keuken afval in deed.

Het leek ons een goed idee om van de water verspillende reguliere toilet over te stappen op een compost toilet. Nu had ik daar al veel over gelezen en daardoor wist ik dat daar een heel goed compostsysteem voor is. In elk geval kan een toilette sèche niet op de gewone compostberg gekieperd worden.

Het Compostsysteem

Dus we gingen eerst een nieuw compost systeem bouwen. en wel naar ontwerp van Joseph Jenkins, die “the Humanure Handbook” heeft geschreven. Een essentieel boek als je ook iets met Humanure wilt doen.Natuurlijk is het met bouwen met pallets altijd weer improviseren, zeker als wat je voor handen hebt niet allemaal de zelfde maat is. Maar met wat we bij de lokale bouwmarkt hebben gevonden hebben we toch best een leuk ding gebouwd.
Het is Handig om met drie compartimenten te werken, sommigen zeggen vier, en dat hangt af van hoelang je de compost wilt laten staan. Een compartiment wordt gebruikt om “bruin” materiaal in te verzamelen uit te tuin (herfstbladeren takjes of versnipperde bomen en takken) die nodig zijn om het koolstof-stikstof gehalte op pijl te houden. Bij drie compartimenten ga je ervan uit dat de compost na één jaar liggen klaar is voor gebruik. Dat betekend dat wanneer je start pas na twee jaar je eerste compost kunt oogsten:
Het eerste jaar vul je het eerste compartiment, daarna moet dat nog een jaar liggen. In het tweede jaar heb je ondertussen het volgen compartiment volgebouwd. En nu kun je de eerste batch gebruiken. vanaf nu heb je elk jaar weer een nieuwe berg compost.

Het belangrijkste is dat de compost aan alle kanten ingepakt is in een dik pak droog “bruin” organisch materiaal, veel koolstof. Hooi is daar uitermate goed geschikt voor. En gelukkig was daar een enorme hoeveelheid van van in de hooizolder, dus dat kwam heel goed uit. Ik heb anderen zaagsel zien gebruiken, want die hadden een zagerij.
We hebben het bouwwerk op de kale grond gebouwd want dan worden er gelijk nuttige bodem organismen uitgenodigd in het systeem. Het is heel bevorderlijk als de compostverzameling in verbinding is met de grond, aarde.

In ons geval zijn we begonnen met een lekker dik pak hooi. Die balen kun je in plakken uit elkaar trekken en zo hadden we vast een deel van de binnenkant bekleed.Nu is de truc dat je alles wat je erin gooit weer afdekt met droog, compact, organisch materiaal. Wij gebruiken hier natuurlijk weer hooi voor. En ik denk dat dit over het algemeen het lekkerste werkt.
Het mooie van dit systeem is dat je er niet alleen je compost toilet in leegt, maar je kunt werkelijk al je organische afval hierin laten composteren. En dus ook al je keukenafval. Ook je citrusvruchten (die vooral bij wormencompost problematisch is) en vleeswaren, vette resten (dus je hele kliek van vorige week kan erin) en zelfs, mocht dat een keer gebeuren, een overleden huisdier.
Doordat de hele verzameling aan alle kanten is ingepakt met hooi (in ons geval) gaat het enorm broeien daarbinnen. Het is echt een magische wereld van bacteriën daarbinnen. Eerst heb je (onder andere organismen) de mesofiele bacteriën, tot 44-52 graden, dan nemen de thermofiele bacteriën het over. En dan is het echt feest! Dan wordt echt alles omgezet in compost (mocht je nog eens een lijk moeten laten verdwijnen).

Dit is precies de reden waarom een reguliere compost hoop niet geschikt is voor toilet compost. Deze hoop wordt niet heet genoeg om alle ziektes en ongewenste bacteriën uit de menselijke ontlasting te bestrijden. Het is zelfs zo dat farmaceutische stoffen, die ongewenst zijn tussen je bloemkolen, ook door deze thermofiele bacteriën worden geconverteerd naar bruikbare compost. Hierbij is het bij zware medicatie vaak wel aan te raden om de compost een jaartje langer te laten staan. In dit geval is het ook raadzaam om “the Humanure Handbook” er op na te slaan. Daar staan veel onderzoeken in beschreven van verschillende farmaceutische bestanddelen.

Het toilet

Toen het compostsysteem er klaar voor was kon ik het toiletje bouwen.
In feite heb je genoeg aan een emmer met een deksel. Dit vinden wel alleen niet zo lekker zitten en het ziet er niet heel uitnodigend uit. Daar wil je dus een mooi bakje omheen bouwen.
Bij velen leeft nog het misverstand dat men composteert in het toilet. In dit toilet wordt alleen verzameld om daarna in een goed compost systeem te laten composteren.
Misschien is de naam “composttoilet”ook niet heel geschikt, in Frankrijk gebruiken ze meer “toilette sèche”, “droogtoilet”, alhoewel deze term hier ook wel wordt ge bruikt.
Er wordt bij het gebruik wel alvast een koolstof waarde aan toegevoegd, maar dat is voor uit praktisch belang: Hierdoor houden we een reukloos toilet.

Bij het gebruik van het toilet is het ook belangrijk om eerst te beginnen met een laagje organisch materiaal en daarna weer elke dropping te bedekken met droog, compact, organisch materiaal.
In dit geval vonden we hooi wel heel geschikt om de bodem mee te bedekken, maar daarna is zaagsel wel echt het meest ideaal. Dat heb je in een emmer, of een mooie bak naast je staan en dat kun je er dan overheen scheppen. Zaagsel dekt hier mooier af, het is minder volumineus en het neemt direct het vocht op waardoor er nauwelijks tot geen geuren waarneembaar zijn. We merkten alleen dat wanneer we hooi op de bodem leggen er niets aan de bodem blijft plakken. Dat is fijn bij het legen.
Voor het legen is het handig om een water voorziening te hebben bij de compost